пеленгтегіш

(Пеленгатор)

объектінің (нысананың) бұрыштық бағытын (пеленгін) анықтауға арналған аспап (техникалық құрылғы); дыбыспен шамалау, гидроакустикалық (шулыпеленгатор, жылу-радиопеленгатор) станцияларының құрамды бөлігі. Пеленгтеудің қолданатын әдістеріне (тәсілдеріне) байланысты П. визуалдық, акустикалық (гидроакустикалық), жылулық және радиопеленгаторлық болып бөлінеді. Визуалды П. ретінде оптикалық аспаптар қолданылады. Акустикалық П. (дыбыс аулағыш) әуе кеңістігінде өздерінің жеке акустикалық сәулесінің тарауы бойынша әр түрлі объектілерді (нысаналарды) анықтауға арналады. Дыбыс қабылдағыштарға келетін дыбыс толқындарының немесе сәулелену қарқынының келу уақытының айырмашылықтарын анықтайды. Жылжымалы объектінің пеленгін анықтаудың орташа қателігі 1 градус шамасын құрайды. Жылжымалы объектінің акустикалық сәулесін қабылдау қашықтығы олардың сәулелену қарқынына, метеорологиялық жағдайларға, қабылдағыш аппаратураның сезгіштігіне байланысты және 12 км-ден аспайды. Гидроакустикалық П. өздерінің акустикалық белгілері бойынша объектінің (жүзіп келе жатқан кеменің, белсенді әрекеттегі гидроакустикалық станцияның) бағыттарын іздеп анықтайды. Жылулық П. жылу сәулеленулері қоршаған фонның сәулеленуінен аспайтын объектіге қарайғы бағытты табады және анықтайды. Жылулық П. әр түрлі әскери объектілерді (ұшақтарды, кемелерді, танкілерді, артиллерияның атыс позицияларын), сондай-ақ теңіз және ғарыш навигацияларын табуда қолданылады. Радиопеленгтегіш сәулеленуші негіздерге бағытталған сипаттағы белгілерді, антенна арқылы қабылданатын бағыттарды анықтауға мүмкіндік береді.